Nie umiem śpiewać, nie umiem tańczyć, żaden ze mnie aktor. Kompletne beztalencie. Zdarzało mi się tak myśleć o sobie. I wiem, z rozmów z ludźmi z którymi pracuję, że nie jestem jedyny w takim postrzeganiu siebie. Jesteśmy świetni w niedostrzeganiu tego, co jest w nas dobre i skupianiu się na tym, co trzeba poprawić. Nasze społeczeństwo, system edukacji, środowisko pracy dodatkowo wzmacnia w nas to poczucie. A ja mam dla Ciebie świetną wiadomość! Każdy z nas ma talent. Każdy z nas jest w czymś naturalnie dobry! Trzeba to tylko odkryć, a potem – wykorzystać. I o tym dzisiaj wam opowiem.
Jakiś czas temu spotkałem się z cytatem z jednego z ojców psychologii pozytywnej. Donald Clifton powiedział:
„What will happen when we think about what is right with people rather than fixating on what is wrong with them?”
“Co się stanie kiedy zaczniemy myśleć o tym, co jest dobre w ludziach, zamiast skupiać się na tym, co w nich jest do poprawy?”
Myśl zawarta w tym pytaniu niesamowicie we mnie rezonuje. Jest to tak inne niż to, z czym przez długi czas się spotykałem. W szkole, kiedy miałem dobre oceny z matematyki, mówiono mi, abym skupił się na pozostałych przedmiotach. Zgodnie z myślą, że skoro jestem dobry w tym obszarze, to już nie muszę inwestować w to czasu. Lepiej podciągnąć to, w czym sobie trochę gorzej radzę. Do dzisiaj zastanawiam się, co by było, gdybym wtedy skupił się jeszcze bardziej na matematyce i zainwestował w ten przedmiot większość mojego czasu… Może byłbym wybitnym programistą?
Czytając o Cliftonie i o pozytywnej psychologii w końcu trafiłem na materiały o rozwoju w oparciu o mocne strony. Jest kilka metod, które są popularne, między innymi Via Characters (https://www.viacharacter.org/www/) , Myers-Briggs (https://www.16personalities.com) i StrengthsFinder 2.0. (https://gallupstrengthscenter.com ). Z tych wszystkich metod najbardziej odpowiada mi podejście opisane w StrengthsFinderze i z niego będę tutaj korzystał. Zachęcam was do poczytania o innych metodach. Warto wybrać swoje preferowane podejście.
34 talenty
W czasie swojej pracy, Clifton wraz z zespołem, na podstawie wieloletnich badań, stworzył listę i opisał 34 talenty, które ludzie posiadają. Jest to skończona lista talentów widocznych w populacji ludzkiej. Wg Cliftona każdy z nas ma takie talenty w różnych nasileniu. Część z nich jest w nas najbardziej widoczna, część z nich ujawnia się czasami, a niektóre z nich w ogóle u nas nie występują.
Talenty zidentyfikowane przez Cliftona i jego zespół:
- Aktywator
- Analityk
- Bezstronność
- Bliskość
- Czar
- Dowodzenie
- Dyscyplina
- Elastyczność
- Empatia
- Indywidualizacja
- Integrator
- Intelekt
- Komunikatywność
- Kontekst
- Maksymalista
- Naprawianie
- Odkrywczość
- Odpowiedzialność
- Optymista
- Organizator
- Osiąganie
- Poważanie
- Pryncypialność
- Rozwaga
- Rozwijanie innych
- Rywalizacja
- Strateg
- Uczenie się
- Ukierunkowanie
- Wiara w siebie
- Wizjoner
- Współzależność
- Zbieranie
- Zgodność
Czym jest talent?
Wielu z nas kojarzy talent z czymś wyjątkowym, czymś, co zdarza się bardzo rzadko, co mają tylko nieliczni. I zapewne jeżeli definiujemy talent jako np. piękny głos lub talent do nauki języków, to można go tak postrzegać. Ja jednak jestem zwolennikiem zupełnie innej definicji talentu. Dla mnie talent to wrodzony, powtarzalny sposób myślenia, reagowania i odczuwania. W takim rozumieniu talentu każdy z nas ma talent, bo talentem będzie:
- Rozpoznawanie emocji u innych,
- Rozpoczynanie rozmów z obcymi osobami,
- Segregowanie ubrań w szafie wg kolorów,
- Szybkie podejmowanie decyzji,
- Dostrzeganie potencjalnych problemów,
- Ściganie się z samym sobą,
- Organizowanie pracy ludzi,
- I wiele innych.
Czy dostrzegasz siebie w którymkolwiek stwierdzeniu z powyższej listy? Tak? To świetnie. Masz talent! Jeżeli nie, to pomyśl o sytuacjach, w których zwykle podobnie reagujesz. Pomyśl o zadaniach, przy których najbardziej się zapalasz i angażujesz. Zapewniam Cię, że właśnie tam znajdziesz swoje talenty. Bo każdy z nas je ma. Każdy z nas ma wrodzony sposób myślenia, reagowania i odczuwania, który ujawnia się najbardziej w określonych okolicznościach. Jeżeli dobrze się nad tym zastanowisz to jestem pewien, że odnajdziesz swoje talenty.
Jak odkryć swoje talenty
Odkrywanie talentów może być bardzo ciekawym zajęciem i świetnym ćwiczeniem z obserwowania samego siebie, co zawsze warto robić.
Jeżeli jednak chcesz nazwać swoje talenty tak jak nazwał je Clifton, to jest na to prosty sposób.
Zanim opiszę, jak możesz to zrobić, to może najpierw wyjaśnię dlaczego warto nazwać swoje talenty. Dzięki używaniu nazw talentów zdefiniowanych przez Cliftona możesz się nimi dzielić z innymi używając tego samego słownictwa. Dzięki temu można łatwiej zrozumieć, jakie macie wspólne talenty i gdzie się różnicie. Możesz też korzystać z materiałów przygotowanych przez Instytut Gallupa (dla którego pracował Clifton) aby lepiej poznać swoje talenty. Jest dostępnych wiele książek, materiałów na blogach oraz filmów na Youtube, które pokazują czym są konkretne talenty (linki na końcu artykułu).
Wiesz już dlaczego nazwać swoje talenty. A jak je odkryć? Robiąc test na stronie (gallupstrengthscenter.com).
Zrobienie testu trwa około 45 minut. Składa się on ze 177 pytań. Na każde pytanie jest tylko 20 sekund na odpowiedź, nie można wracać do pytań, na które się nie odpowiedziało. Pytania są dostępne w wielu językach, także po polsku. Każde pytanie to dwa stwierdzenia, między którymi trzeba wybrać to, z którym bardziej się zgadzamy.
Po zrobieniu testu otrzymasz raport, w którym znajdziesz listę swoich pięciu najbardziej widocznych talentów. Każdy z tych talentów jest opisany kilkoma zdaniami. Oprócz tego masz też dostępny raport, w którym zawarto dokładniejszy opis każdego z talentów wraz z pomysłami na to jak można je rozwijać i wykorzystywać.
Zrobiłeś test? Właśnie odkryłeś swoje talenty!
Znam swoje talenty i co dalej?
Często rozmawiam z ludźmi, którzy zrobili test StengthsFinder. Spotykam się wtedy z pytaniem: ok, zrobiłem test, znam swoje talenty i co dalej? I rzeczywiście, dobrze jest znać swoje talenty, ale to dopiero początek drogi. Sama znajomość nazw swoich talentów jeszcze niewiele nam daje.
Co dalej?
Talent a mocna strona
Pierwszym krokiem może być świadoma praca nad talentem, tak, aby stał się naszą mocną stroną.
Mocna strona, to wg Gallupa, świadome i produktywne wykorzystanie naszych talentów w celu uzyskania efektywności bliskiej perfekcji.
Clifton podaje nawet wzór na mocną stronę. Wg niego wygląda on tak:
Mocna strona = talent + umiejętności + wiedza
Budowanie mocnej strony to wielostopniowy proces. Wszystko zaczyna się od tego, że znamy swoje talenty. To pierwszy krok.
Następne kroki to obudowanie talentu umiejętnościami (czyli wszystkim co praktyczne, umiejętnością stosowania narzędzi, rozumowania, podejścia itd.) oraz wiedzą (czyli edukacją, czytaniem książek, rozmową z innymi itd.)
Naszym celem powinno być takie dodawanie umiejętności i wiedzy, aby zbudować mocne strony z naszych talentów.
Przykład:
Masz talent „Empatia”, czyli umiejętność odczytywania emocji innych ludzi. Jak dodać „umiejętności” do Empatii? Np. robiąc proste ćwiczenie z weryfikacji tego co odczytałeś. Porozmawiaj ze swoim znajomym. Spróbuj zgadnąć jakie ma teraz emocje i zapytaj go/ją czy dobrze odgadłeś. W ten sposób budujesz swoje umiejętności.
Jak dodać wiedzę? Np. czytając książkę o mowie ciała i ucząc się co mogą sygnalizować różne postawy.
Praca nad swoimi talentami
Każdy talent może występować w formie dojrzałej i niedojrzałej. Każdy talent ma swoje blaski i cienie.
Zacznę od krótkiego przykładu.
Masz talent „Analityk”, czyli umiejętność ogarniania dużych zbiorów danych, wyciągania z nich wniosków i identyfikowania wzorców. Jest to dla Ciebie naturalne i łatwe. Co więcej, w ten sposób „analizujesz” świat.
Patrząc na ten talent możemy zdefiniować sobie jego kilka aspektów:
- Osoba z niedojrzałym (surowym) talentem „Analityk” będzie miała potrzebę analizowania absolutnie wszystkiego. Do każdego problemu, pytania, zagadnienia będzie podchodziła jak do ogromnego problemu, który należy rozłożyć na czynniki pierwsze. Do tego stopnia, że trudno będzie jej podejmować nawet proste decyzje.
- Osoba z dojrzałym talentem „Analityk” będzie umiała wybrać, które zagadnienia są warte dogłębnej analizy, a które można „odpuścić”. Będzie wykorzystywała ten talent świadomie, wtedy kiedy będzie go potrzebowała.
- Jasna strona „Analityka” to umiejętność podejmowania przemyślanych decyzji. Widząc zbiór danych, raporty, analizując komunikację Analityk – zadając sobie i innym odpowiednie pytania – może wyciągnąć wnioski niewidoczne dla innych.
- Ciemna strona „Analityka” to zadawanie pytań zawsze i w każdej sytuacji. To ciągła niepewność, że przegapiło się coś w danych. To zamęczanie innych pytaniami i wątpliwościami, bo ciągle „wiem za mało”
Widząc powyższe przykłady łatwo zdiagnozować, co można zrobić, aby pracować nad tym talentem. Warto zastanowić się, czy dany talent mamy w wersji dojrzałej czy nie i pracować nad nim tak, aby stał się dojrzałym i użytecznym dla nas talentem. Warto przypomnieć sobie sytuacje w których używałeś swojego talentu i zobaczyć czy używałeś bardziej jego cieni czy blasków.
W taki sposób można postępować z każdym talentem.
Uważam, że talent, który mamy w wersji surowej, jest dla nas bardziej szkodliwy niż nasza słabość. Jeżeli talent to wrodzony, naturalny i powtarzalny sposób działania, myślenia i odczuwania to aplikowania go w sposób nieproduktywny może nam bardziej zaszkodzić, bo będziemy te schematy często powtarzali. Tym bardziej warto nad takim talentem pracować.
Wykorzystanie moich talentów w pracy z innymi
Znajomość mocnych stron jest bezcenna także w pracy z innymi osobami. Wystarczy już znajomość własnych mocnych stron. Idealnie jest kiedy znasz profil swojego rozmówcy lub rozmówców.
Jak znajomość profilu rozmówcy może pomóc? Wyobraź sobie jak różnie będzie Ci się rozmawiało z osobą, która ma mocną stronę „Rozwaga” i „Aktywator”.
Rozwaga to naturalna zdolność do spostrzegania potencjalnych problemów i przeszkód. Osoba z tym talentem naturalnie będzie ostrożna. Przed podjęciem się jakiegoś zdania, podjęciem decyzji będzie chciała przeanalizować konsekwencje i kroki, które trzeba podjąć, aby osiągnąć efekt. Jeżeli ten talent jest dojrzały, to będzie to bardzo pomocna osoba, która pokaże Ci czym powinieneś się zająć aby zminimalizować ryzyko. Jeżeli jej talent jest surowy to prawdopodobnie przypniesz jej łatkę pesymisty i „hamulcowego”. W każdym przypadku, wiedząc, że dana osoba ma w swoim profilu Top 5 „Rozwagę” możesz się do tego przygotować i uwzględnić to w rozmowie. Słysząc potencjalne ryzyka zanotować je i przyjąć jako coś pozytywnego, przecież pozwala Ci to uniknąć wpadek. Jednocześnie możesz się przygotować tak, aby przekonać tę osobę do działania, trochę jej pomóc ruszyć do przodu.
Aktywator znajduje się po drugiej stronie skali jeżeli chodzi o chęć i prędkość działania. Osoby z tym talentem prawdopodobnie będą chciały od razu rozpoczynać działanie, od razu ruszyć do przodu. Mają potrzebę działania. Odwrotnie niż osoby z „Rozwagą”, nie patrzą na to co może pójść nie tak. One po prostu działają i weryfikują swoje działanie w trakcie wykonywania zadania. Pomyśl jak będzie wyglądała Twoja komunikacja z Tą osobą. Z jednej strony będziesz mógł wykorzystać to, że jest ona chętna to tego, aby od razu zacząć, a z drugiej powinieneś jej pomóc dostrzec rzeczy, problemy, które trzeba przemyśleć przed działaniem, aby nie wpadła w tarapaty.
Wiedząc z kim rozmawiasz i z kim pracujesz możesz być skuteczniejszy w swoich działaniach. Pomyśl też nad dodatkowym zyskiem z tej wiedzy. Pomyśl co dobrego może wyjść ze sparowania ludzi z tymi mocnymi stronami. Czy aktywator może pomóc osobie z rozwagą ruszyć do działania? Jasne, że tak. Czy człowiek z rozwagą może pomóc dostrzec aktywatorowi obszary, którymi powinien się zająć zanim ruszy do działania? Oczywiście.
Twoją rolą jest znalezienie takich osób, poznania ich i stworzenie możliwości do pracy razem. I obserwowanie jak dobrze ze sobą te osoby współpracują.
Podsumowanie
Pokazałem Ci kilka różnych możliwości wykorzystania wiedzy o talentach i mocnych stronach. Pamiętaj proszę, że zdefiniowane talenty to tylko wskazówki dla Ciebie. Nie zastąpią one zastanawiania się nad sobą i pracy związanej z poznaniem drugiej osoby. Ale wiedza o talentach pozwala zacząć pracę w ten sposób. I daje wspólne słownictwo, które ułatwia rozmowę o tym jak lubimy i umiemy pracować.
Powodzenia w pracy w obszarze Twoich mocnych stron. To tam masz największą szansę osiągnąć wydajność bliską perfekcji i największą efektywność!
Linki:
Gallup’s Theme Thursday – https://www.youtube.com/playlist?list=PLxDaK7wIyw947k6hxvoPa4-DYMbgJZYNt
Grupa na Facebooku – https://www.facebook.com/groups/calledtocoach/
Bio:
Nazywam się Dominik Juszczyk. Jestem pasjonatem produktywności i certyfikowanym coachem Gallupa (Gallup-Certified Strengths Coach). Skupiam się na moich silnych stronach i ogarniam chaos codzienności. Cieszę się moimi cudownym porankami, których obowiązkowym elementem jest trening biegowy.
Strona: http://nearperfectperformance.com/pl
Email: dominik@npp.run