Dlaczego nie unikniemy technologii w procesach uczenia się oraz zmian postaw i zachowań.
Naturą biznesu jest dążenie do efektywności, wykorzystywanie szans i minimalizowanie zagrożeń. Dlatego chyba nigdzie indziej nowe technologie oraz rezultaty badań naukowych nie adaptują się tak szybko w służbie hasła „więcej za mniej”.
Przypomnij sobie dostępną technologię 25 lat temu… jakie Internet roztaczał perspektywy? Nie pamiętasz za dobrze? Zobacz ten 7 minutowy film. Pewnie się uśmiechniesz. A dzisiaj? Czy dziwi Cię praca zdalna? Dzielenie się dokumentami w chmurze? Międzynarodowa wideokonferencja zestawiona w twoim smartfonie? Zdalne interaktywne szkolenie? Pracując efektywnie wiemy, jak te elementy wykorzystać.
Może zdziwić Cię, jak bardzo skraca się czas od momentu zaprezentowania przełomowej technologii do momentu, w którym korzysta z niej 25% populacji: Radio: 31 lat, Telefon: 25 lat, Komórka: 13 lat, Smartfon: 5 lat, Media społecznościowe: 4 lata… Czy tego chcemy czy nie, uczestniczymy w coraz szybszych zmianach na wielu płaszczyznach.
Rozwiązania łączące świat nauki o mózgu i nowych technologii przenikają się coraz bardziej i w wielu laboratoriach powstają nowe efektywne metody poprawy zdrowia psychicznego. Przykładem niech będzie wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości do leczenia schizofrenii, fobii lub zespołu stresu pourazowego (19 minutowy film). No dobrze – stwierdzisz – ale to przecież jakieś tam laboratoria i ogromne pieniądze na badania. To prawda.
Biznes doskonale adaptuje wnioski płynące z badań prowadzonych przez psychologów i naukowców. Wymienię zaledwie kilka: proces żegnania się i przechodzenie przez zmiany, proces radzenia sobie z sytuacjami konfliktowymi czy badania nad aktywnością mózgu wykorzystywane w projektowaniu reklam telewizyjnych. Coraz większe możliwości badania mózgu otwierają dziś nowe horyzonty dla sposobów uczenia się i doświadczania świata w ogóle. Odkrycie neuronów lustrzanych pozwala lepiej zrozumieć na czym polega empatia i jakie znaczenie ma obraz w procesie uczenia się. (8 minutowy film)
Jeśli spoglądam na ulubione zdjęcie z wyprawy w góry, budzi ono moje wspomnienia i emocje związane z tamtą sytuacją. Ożywienie tego obrazu i symulowanie tamtej sytuacji daje szybszy dostęp do wspomnień i głębsze doświadczanie ważnych momentów. Witaj w wirtualnej rzeczywistości! Biznes już zwraca się w tym kierunku.
Jedną z najgłośniejszych transakcji 2014 roku było przejęcie przez Facebooka firmy Oculus… za 2 mld dolarów. To ogromne pieniądze, ale trudno odmówić Markowi Zuckerbergowi nosa do interesów. Przy skali Facebooka mogliśmy być pewni, że wirtualna rzeczywistość trafi pod strzechy w akceptowalnej cenie. Zamówienia na gogle rzeczywistości wirtualnej Oculus Rift można już składać od stycznia tego roku.
Jak to może działać w praktyce, czyli przykład z naszego podwórka.
Warszawa, marzec 2015 roku. Zespół zarządzający polskiego oddziału międzynarodowego koncernu musi przeprowadzić zmiany zwiększające efekt synergii grupy. Wcześniejsza praca z zespołem ujawniła, że obecny jest brak zaufania i otwartości na zmiany, a u podstaw tego leży brak zaufania członków zespołu do siebie nawzajem.
Jesteśmy w połowie 1,5 dniowego spotkania mającego na celu budowanie jedności zespołu i zwiększenie zaufania w zespole. Wszyscy wpatrzeni są w wyświetlany na ekranie obraz – odwzorowanie zespołu w czasie zmiany w trójwymiarowej przestrzeni przygotowane kilka dni wcześniej zdalnie przez szefa zespołu za pomocą platformy ProReal. Na ekranie widać Awatary reprezentujące każdego członka zespołu, ich postawy, myśli. Obraz jest projekcją szefa. Informacją zwrotną o zespole w trakcie zmiany w postaci trójwymiarowego dynamicznego obrazu:
Szef (żółty Awatar) przedstawia obraz, poszczególne zespoły, wyjaśnia znaczenie rekwizytów. Narracja płynie, opierając się na przedstawianym obrazie. Członkowie zespołu zaczynają zadawać pytania – ciekawi dodatkowych znaczeń jakie niesie obraz, odległości od Awatarów, kierunku zwrócenia, rekwizytów, miejsc w krajobrazie.
Symboliczne przedstawienie sytuacji ułatwia uczestnikom dyskusję: Zielony Awatar – Marek – stoi wyżej na skale i szef wyjaśnia, dlaczego tak przedstawił Marka i jego dział. Następnie w dyskusji łatwiej odnosić się do tej metafory niż do jej znaczenia. Szczególnie, jeśli to znaczenie nie jest pozytywne. Nasz język potoczny również pełen jest metafor. Mówimy „zaraz eksploduję”, „to jest kluczem w dialogu z naszym klientem” czy „to jest droga bez wyjścia”. Jednak dla każdego mogą one znaczyć coś innego. Odkrywając te metafory poprzez obraz uczestnicy budowali wspólne i głębokie zrozumienie sytuacji.
Ania – szary Awatar – chciała zapytać Marka, co on myśli o tej sytuacji. Bardzo łatwo wykorzystaliśmy tą scenę do zmiany perspektywy i na chwilę pokazaliśmy wszystkim perspektywę Marka:
Kilka takich zmian pozwoliło wejść na chwilę w buty kolegów i „poczuć” ich sytuację.
W trakcie tej części spotkania naszą rolą było ułatwianie tej dyskusji. Gdy sytuacja była nazwana i przynajmniej część tematów tabu została ujawniona i prezentowała się przed naszymi oczyma – poprosiliśmy uczestników do ujawniania swoich potrzeb w związku z obecną sytuacją i kierowania ich do poszczególnych uczestników spotkania. Bardzo szybko i płynnie udało się przejść do tego etapu.
To był bardzo udany początek budowania otwartości na siebie członków zespołu, zakończony bardzo konkretnymi osobistymi prośbami i planem działań.
Dlaczego wykorzystanie takiej wizualizacji było skuteczne?
- Szefowi łatwiej było opisać sytuację w wirtualnym świecie (efekt utraty zahamowań on-line opisany przez prof. Johna Sulera).
- Wyrażając swoje myśli i emocje szef i zespół redukowali napięcie związane z obecną sytuacją.
- Obniżając napięcie uczestnicy byli bardziej otwarci na poszukiwanie nowych możliwości.
- Zmiana perspektyw pomagała z empatią spojrzeć na kolegów.
- Odkrywanie symboli i metafor pomagało uwspólniać i głębiej zrozumieć obecną sytuację.
- Łatwiej było budować dialog i porozumienie odnosząc się początkowo do obrazu i metafor.
Co dalej?
Przedstawiłem powyżej praktyczne wykorzystanie platformy ProReal. Z takich narzędzi możesz już dziś skorzystać na twoim komputerze. Już niebawem założymy gogle wirtualnej rzeczywistości, żeby jeszcze bardziej wzmocnić procesy zachodzące w mózgu.
Wyobraź sobie coaching indywidualny prowadzony zdalnie z wykorzystaniem takiego środka wyrazu. Dla coraz większej części populacji wirtualne środowisko to również naturalny „język” porozumiewania się. Zdecydowana większość klientów doświadczających pracy z platformą ProReal ma bardzo dobre doświadczenia. Badania w pilotażu przeprowadzonym w 2015 roku potwierdziły, że spostrzeżenia uzyskane w coachingu miały bezpośredni i natychmiastowy wpływ na ludzi w pracy. Cytowane korzyści uwzględniały zmiany w nastawieniu, uzyskaniu nowej perspektywy, zwiększonym poczuciu pewności siebie, nowych pomysłach na budowanie relacji i zdolności do pełnienia roli w inny, bardziej twórczy sposób.
Dla początkujących coachów taki sposób pracy może być pewnym wyzwaniem – z jednej strony możemy to nazwać efektywnym narzędziem, którym można wesprzeć proces. Z drugiej jednak strony po zalogowaniu się z klientem do tego wirtualnego krajobrazu coach powinien pozwolić sobie „popłynąć” z klientem w podróż odkrywania dylematu. To wymaga już pewnego doświadczenia. Na efektywność tego narzędzia wpływa również trafność interwencji coacha. Część tych umiejętności można nabyć w trakcie szkolenia pozwalającego na pracę z tym narzędziem.
Niebawem klient otrzyma możliwość samodzielnej pracy z aplikacją ProReal wykorzystując smartfon lub tablet. W przygotowaniu są protokoły pracy, które poprowadzą klienta do poszukania odpowiedzi na zadane przez siebie pytania.
Jeśli chcesz zobaczyć jak wygląda droga do projektowania takich protokołów zobacz nagranie z webinarium: ProReal: „Avatars and compassion” (38 min) oraz sesję demonstracyjną w ProReal z wykorzystaniem tego protokołu (22 min).
Michał Wizental
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o platformie ProReal odwiedź stronę:
www.proreal.co.uk
lub napisz do autora.
michal.wizental@pathways.com.pl
O Autorze: Michał Wizental – konsultant ProReal, facylitator, coach. Od dwóch lat pracuje z platformą ProReal w pracy indywidualnej oraz interwencjach w biznesie. Uczy pracy z tym narzędziem. Jest fanem metaforycznej i magicznej przestrzeni. Wspólnie z rodziną prowadzi również strumyki.